คลังความรู้ระบบราง

Southwest Jiaotong University: หนึ่งในมหาวิทยาลัยชั้นนำด้านวิศวกรรมระบบรางของจีน  (ตอนที่ 1)

 ภาพที่ 1 บรรยากาศคณะ TRRN เมื่อมาถึงบริเวณประตูตะวันออกของ SWJTU

            ในวันที่ 9 ธันวาคม 2567 ทีมศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญระบบราง (TRRN) ได้เข้าเยี่ยมชม Southwest Jiaotong University (SWJTU) ณ วิทยาเขต Xipu (西南交通大学 , 犀浦校区)  เมืองเฉิงตู มณฑลเสฉวน ประเทศจีน SWJTU เป็นมหาวิทยาลัยที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 125 ปี (ก่อตั้งปี ค.ศ. 1896) และได้รับการยอมรับว่าเป็นหนึ่งในสถาบันชั้นนำด้านวิศวกรรมระบบขนส่งทางรางของจีน ปัจจุบันมีนักศึกษากว่า 45,000 คน แบ่งเป็นระดับปริญญาตรี 28,985 คน ปริญญาโท 13,130 คน ปริญญาเอก 3,265 คน และนักศึกษาต่างชาติ 463 คน

            เมื่อเดินทางมาถึงมหาวิทยาลัย ทีมศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญระบบรางได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่นจากคณาจารย์และนักศึกษาบัณฑิตศึกษาของ SWJTU นำโดย Professor Huang Deqing และ Professor Zhou Fulin จากสาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า เริ่มต้นจากการนำเสนอประวัติและการพัฒนามหาวิทยาลัย Southwest Jiaotong University โดย Professor Huang Deqing จากนั้น ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พรศักดิ์ ศรีสังสิทธิสันติ      ได้เป็นตัวแทนนำเสนอกิจกรรมและภาพรวมของศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญระบบราง และ ดร.ทยากร จันทรางศุ       เป็นตัวแทนกรมการขนส่งทางราง (Department of Rail Transport: DRT) นำเสนอการพัฒนาอุตสาหกรรมระบบรางในปัจจุบันและอนาคตของประเทศไทย  นอกจากนี้ Professor Huang Deqing ยังได้นำเสนอทิศทางของงานวิจัยด้านวิศวกรรมไฟฟ้าในระบบการขนส่งทางราง โดยแบ่งออกเป็น 6 ทิศทาง ได้แก่

            1. ระบบควบคุมและตรวจเฝ้าระวังแบบบูรณาการสำหรับระบบขนส่งทางราง (Integrated monitoring and control systems for rail transit): ระบบ SCADA สำหรับรถไฟความเร็วสูง และสถานีไฟฟ้าขับเคลื่อนอัจฉริยะ และหม้อแปลงจ่ายกำลังไฟฟ้าแบบประหยัดพลังงาน

            2. เทคโนโลยีการเฝ้าตรวจระวังและการตรวจจับแบบบูรณาการสำหรับระบบจ่ายไฟฟ้าสำหรับรถไฟ (Integrated detection and monitoring technology for rail transit power supply systems):           การประเมินสมรรถนะและระบบยืนยันความปลอดภัยของระบบสายแคทีนารีและแพนโทกราฟ การซ่อมบำรุงอุปกรณ์และการตรวจวินิจฉัยแบบบูรณาการ

            3. เทคโนโลยีการลากจูงรถจักรไฟฟ้า (Key technologies of electric locomotive traction):        การควบคุมแบบแอกทีฟสำหรับระบบขับเคลื่อนทางไฟฟ้า การจำลองการเดินรถไฟด้วยคอมพิวเตอร์ความแม่นยำสูง แพลตฟอร์มการจำลองและการออกแบบระบบขับเคลื่อนทางไฟฟ้าสำหรับระบบการขนส่งทางราง

            4. ระบบจ่ายไฟฟ้ารูปแบบใหม่สำหรับระบบขนส่งทางราง (New-type power supply system for rail transit): ระบบจ่ายไฟฟ้ากระแสสลับสำหรับรถไฟแบบเฟสร่วม (Co-phase power supply systems) รถรางไฟฟ้าไฮบริดพลังงานไฮโดรเจน (Fuel cell hybrid electric trams) ระบบจ่ายไฟฟ้าสำหรับรถไฟแบบไร้การสัมผัส (Non-contact power supply systems)

            5. เทคโนโลยีการตรวจเฝ้าระวัง และอุปกรณ์ของระบบจ่ายไฟฟ้าขับเคลื่อนสำหรับรถไฟ (Monitoring technology and equipment of traction power supply systems): ระบบเฝ้าตรวจระวังแบบเคลื่อนที่และออนไลน์สำหรับสถานีไฟฟ้าขับเคลื่อน (Online and mobile monitoring systems of traction power supply substations) ระบบตรวจวัดสถานะและอุปกรณ์ในระบบสายจ่ายแคทีนารีและแพนโทกราฟ State detection systems and equipment for pantograph and catenary)

ภาพที่ 2 ผศ.ดร.พรศักดิ์ ศรีสังสิทธิสันติ นำเสนอโครงการ TRRN

ภาพที่ 3 ดร.ทยากร จันทรางศุ และ  Professor Huang Deqing

            6. การบูรณาการด้านพลังงานกับการขนส่ง และโปรโตคอลการป้องกันระบบไฟฟ้า (Transportation-energy integration and protection protocol): แพลตฟอร์มข้อมูลขนาดใหญ่สำหรับระบบบูรณาการระหว่างการขนส่งและโครงข่ายกำลังไฟฟ้า (Unified big data platform for transportation and power grid integration systems) วิธีการวิเคราะห์และตรวจจับรูปแบบการเกิดความผิดพร่องในระบบจำหน่ายกำลังไฟฟ้าในเมือง (Fault pattern and analysis method of new urban distribution network)

            Professor Huang Deqing ยังบรรยายเกี่ยวกับงานวิจัยในอนาคตในด้านระบบจ่ายไฟฟ้าขับเคลื่อนสำหรับรถไฟที่มุ่นเน้นการขยายงานวิจัยบูรณาการระหว่างระบบจ่ายไฟฟ้าสำหรับระบบขนส่งทางราง ระบบโครงข่ายไฟฟ้ากำลัง และการใช้พลังงานหมุนเวียน เช่น การทำงานร่วมกันระหว่างระบบโครงข่ายไฟฟ้ากำลังกับอุปกรณ์กักเก็บพลังงานเพื่อใช้ประโยชน์จากพลังงานหมุนเวียนให้ได้มากที่สุด  ยิ่งไปกว่านี้ ยังมุ่งศึกษาวิจัยรูปแบบระบบจ่ายไฟฟ้าสำหรับรถไฟแบบใหม่ เช่น ระบบจ่ายไฟฟ้าเฟสร่วมแบบระยะไกล (Long-distance co-phase power supply systems) ระบบส่งกำลังแบบไร้การสัมผัส (Non-contact power transmission) และวัสดุตัวนำยวดยิ่งสำหรับรถไฟแม็กเลฟ (Superconducting materials)

 ภาพที่ 4 ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พรศักดิ์ ศรีสังสิทธิสันติ หัวหน้าโครงการ TRRN ถ่ายภาพร่วมกับ  Professor Huang Deqing (ขวา) และ Professor Zhou Fulin (ซ้าย)

ภาพที่ 5 คณะ TRRN ร่วมถ่ายภาพกับคณาจารย์จาก SWJTU

ทีมศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญระบบรางได้เข้าเยี่ยมชมห้องปฏิบัติการและศูนย์วิจัยด้านระบบขนส่งทางรางที่สำคัญของมหาวิทยาลัย 4 ห้องปฏิบัติการ ได้แก่

    1. ศูนย์วิจัยป้องกันภัยพิบัติทางธรณีวิทยา: โดดเด่นด้วยพื้นที่ทดสอบจำลองแผ่นดินไหวขนาดใหญ่ สามารถทดสอบโครงสร้างได้ตั้งแต่ระดับตึก 3 ชั้นไปจนถึงระบบรางและโบกี้

    2. ห้องปฏิบัติการวิศวกรรมทางลม: มีอุโมงค์ลมขนาดใหญ่ XNJD-3 ที่สามารถทดสอบโครงสร้างขนาด 36x22.5x4.5 เมตร ที่ความเร็วลม 1-45 เมตร/วินาที เหมาะสำหรับทดสอบแบบจำลองสะพานแขวนและตึกสูง

    3. ห้องปฏิบัติการเทคโนโลยีแม็กเลฟ: ศึกษาวิจัยด้านการลอยตัวด้วยแม่เหล็ก ตัวนำยิ่งยวด และระบบขับเคลื่อนรถไฟแม็กเลฟ มีแบบจำลองและชุดทดลองที่ใช้ในการวิจัยจริง

    4. ห้องปฏิบัติการไฟฟ้าแรงสูง: เปิดใช้งานเมื่อปี 2017 สามารถทดสอบระบบไฟฟ้าแรงดันสูงถึง 500 kV กระแสสลับ และแรงดันอิมพัลส์ 1,800 kV บนพื้นที่ 500 ตารางเมตร

การเยือนครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีระบบรางของจีน และเปิดโอกาสความร่วมมือระหว่างผู้เชี่ยวชาญไทย-จีนในอนาคต

.....รายละเอียดติดตามในตอนที่ 2 

บทความโดย 

รศ.ดร.เพชร เจียรนัยศิลาวงศ์    มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ

ดร. กฤษดา มงคลดี   มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน 

ผู้แต่ง : รศ.ดร.เพชร เจียรนัยศิลาวงศ์

สาขาที่เกี่ยวข้อง : Maintenance of Infrastructure